ปลาหมึกยักษ์ สิ่งมีชีวิตประหลาดลึกลับใต้ทะเลลึก ที่ถ่ายทอดผ่านเรื่องเล่าและจินตนาการตามหนังสือนิทานและภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ แต่ไม่มีผู้ใดพบตัวเป็นๆ จริงๆ หรือร่องรอยแม้แต่ครั้งเดียว กระทั่งบัดนี้ ข้อมูลปลาหมึกที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่มีบันทึกมาก็คือปลาหมึกที่มีตัวยาว 18 เมตร ซึ่งตายลงและนำมาวัดขนาด โดยปลาหมึกยักษ์ตัวดังกล่าวถูกจับด้วยอวนของเรือประมง | |
ทว่า สึเนมิ คูโบเดรา (Tsunemi Kubodera) จากพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งญี่ปุ่น (National Science Museum) และเคียวอิจิ โมริ (Kyoichi Mori) จากสมาคมชมวาฬแห่งโอกาซาวารา (Ogasawara Whale Watching Association) ทั้งคู่ได้บันทึกภาพ หมึกยักษ์ หรือ อาร์ซิทิวทิส (Architeuthis) ได้เป็นครั้งแรก ขณะที่เจ้าสัตว์ลึกลับตัวนี้กำลังปะทะเข้ากับเบ็ดที่ยาว 900 เมตร ใต้ผืนน้ำอันเย็นและมืดสนิทในแถบทะเลแปซิฟิกเหนือ (North Pacific) |
Photograph courtesy T. Kubodera and K. Mori |
Photograph copyright New Zealand Herald/Corbis Sygma |
พวกเรานำภาพสิ่งมีชีวิตที่ลึกลับที่สุดในธรรมชาติมาแสดงให้ชมกัน ทั้ง 2 กล่าวหลังจากภาพหมึกยักษ์ลงตีพิมพ์ในวาสารของราชสมาคมวิทยาศาสตร์ของอังกฤษ ทางด้านชีววิทยา (journal Proceedings B of the Royal Society) ในวันนี้ (28 ก.ย.) ซึ่งหมึกยักษ์ที่พบ มีสีม่วงแดงเหมือนปลาหมึกอื่นๆ ในตระกูล นับเป็นครั้งแรกที่ได้เห็นปลาหมึกยักษ์โตเต็มที่ มีสภาพแข็งแรงสมบูรณ์และอยู่ในสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติของตัวมัน
ปัจจุบันนี้เรามีข้อมูลอยู่เพียงน้อยนิดเกี่ยวกับเจ้า หมึกยักษ์ เพราะสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีกระดูกสันหลังใหญ่ที่สุดในโลกชนิดนี้อาศัยอยู่ในแห่งหนใดก็ยากจะระบุแน่ชัดและยังยากที่จะหาตัวเป็นๆ มาศึกษาได้ อีกทั้งการออกเรือใหญ่พร้อมทั้งอุปกรณ์เฉพาะทางในการค้นหานั้นก็ดูเหมือนจะลงทุนมหาศาลและไม่คุ้มกับผลที่ได้มา เพราะอาจคว้าน้ำเหลวเอาได้ง่ายๆ ซึ่งหมึกยักษ์ชนิดนี้จะต้องดำดึ่งลงไปค้นหาที่ใต้ทะเลลึกเท่านั้น อย่างไรก็ดี นักวิทยาศาสตร์ญี่ปุ่นคู่นี้ได้มีโอกาสพบร่องรอยปลาหมึกยักษ์นั่นก็เพราะ ทางทีมงานได้ติดตาม วาฬสเปิร์ม (Sperm Whales) ซึ่งเจ้าวาฬสเปิร์มตัวใหญ่ยักษ์นี้เป็นสัตว์ยอดนักล่าหมึกยักษ์ ที่มารวมตัวกันในทะเลลึกแถวๆ เกาะในย่านโอกาซาวารา แปซิฟิกเหนือ ระหว่างช่วงเดือนกันยายน-ธันวาคมที่ผ่านมา |
ปลาหมึกยักษ์ หรือ อาร์ชิทิวทิส นับเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และยังได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ลึกลับ เพราะไม่มีใครเคยพบหมึกยักษ์ในทะเลลึกตามธรรมชาติ ที่ผ่านมาหลายคนคาดเดาว่าสัตว์ยักษ์ชนิดนี้อาจมีอายุยืนยาวหลายสิบหรือนับร้อยปี และอาศัยในทะเลลึกหลายร้อยเมตร และปลาหมึกยักษ์ชนิดนี้กลายเป็นที่รู้จักคุ้นเคยกันดีทั้งจากตำนานกรีกโบราณและจากเรื่อง ใต้ทะเล 20,000 โยชน์ (20,000 Leagues Under the Sea) ผลงานของ จูลส์ เวิร์น (Jules Verne) |
Illustration by John Dawson, copyright National Geographic Society |
Alon Bodner |
ความคิดของ Bodner ถูกสร้างเป็นระบบเลียนแบบปลาที่ใช้อากาศภายในน้ำ ซึ่งจะทำให้ทั้งเรือดำน้ำขนาดเล็ก และนักดำน้ำลึก สามารถที่จะสลัดขวดอากาศที่เกะกะและมีขนาดใหญ่ทิ้งไปได้
ระบบที่พัฒนาโดย Bodner จะใช้หลักฟิสิกส์ที่รู้จักกันดีที่เรียกว่า Henry Law ซึ่งอธิบายการแทรกซึมของแก็สเฉื่อยในของเหลว ซึ่งกฎนี้ใช้หลักการของความดัน โดยความดันที่ลดลงก็จะคายแก็สออกจากของเหลว การสร้างออกซิเจนจากนั้น จะทำการปรับเปลี่ยนการทำงานอย่างรวดเร็ว ภายใต้กล่องปิดผนึกขนาดเล็กที่พกพาลงไปใต้ทะเล ระบบนี้จะใช้พลังงานจากแบตเตอรี่ที่ชาร์ทไฟใหม่ได้ และการคำนวณชี้ให้เห็นว่าแบตเตอรีลิเทียม 1 กิโลกรัมสามารถป้อนพลังงานเพื่อให้นักดำน้ำสามารถดำน้ำได้นานถึง 1 ชั่วโมง |